Data als hulpmiddel: de basis moet kloppen

Leon Noordam is bestuurslid van BOER&DATA en akkerbouwer in de Hoekse Waard. Onder de naam ‘NoviFarm’ maakt het akkerbouwbedrijf van Noordam deel uit van een unieke samenwerking van zes familiebedrijven. Gezamenlijk runnen ze het akkerbouwbedrijf met 800 hectare. Het bouwplan bestaat uit aardappelen, uien, granen, bieten en conserven. Elke ondernemer binnen de samenwerking heeft een eigen aandachtsgebied. Waar de een zich bezighoudt met de handel of de teeltkeuzes binnen het akkerbouwbedrijf, houdt Leon zich bezig met precisielandbouw en is de schakel tussen wat er buiten op de akkers gebeurt en wat er aan data binnenkomt van alle sensoren. Met een opleiding in de logistieke sector, waarin data ook een steeds grotere rol speelt, staat de akkerbouwer positief kritisch tegenover het verzamelen van data in de akkerbouw. “Data moet wel een meerwaarde hebben en de basis, de input van gegevens, moet kloppen om tot een verbetering van opbrengsten te komen”, laat Leon weten.

Vertaalslag naar praktijk

In goed overleg bepaalt Leon welke data nuttig is om te registreren en met welke sensoren. En vervolgens is het van belang om een vertaalslag te maken van de data naar de praktijk en de juiste beslissingen te nemen op basis van deze data. “Data is voor ons bedrijf een goed hulpmiddel”, aldus Leon die vervolgens de nadruk legt op het feit dat de basis eerst moet kloppen. “De laatste 10% procent van het rendement op ons bedrijf kunnen we met data verbeteren, maar wel in combinatie met wat er op het land, in het veld, gebeurt”.

Sensoren zijn de slootjes van vroeger

Om efficiënter te kunnen werken, ontwikkelen leveranciers steeds grotere machines en werktuigen en hierdoor zijn er ook grotere percelen nodig. Akkerbouwers maakten 30 jaar terug slootjes tussen de percelen met verschillende grondsoorten (grondslag) om per perceel de bewerkingen aan te passen. “Met de huidige technieken kunnen we de samengevoegde grote percelen met daarin de verschillende grondslagen met behulp van data vanuit sensoren in beeld brengen. Het is aan ons om met de aangeleverde data via (digitale) taakkaarten de juiste zaai- en spuitadviezen op te volgen”, vertelt de akkerbouwer.

Nieuwe sensor nieuwe rekenregels

De uitdaging waar Leon vooral tegenaan loopt, is dat voor het samenwerken en ontwikkelen van dataoplossingen Nederland te klein en te divers is. “We zijn, wereldwijd gezien, op achtertuin niveau aan het produceren met veel verschillende gewassen. Dit vraagt om hogere meetresoluties, dus dure techniek. Daarnaast produceren we in een zoetwaterdelta met kleigronden, ook vrij uniek in de wereld. Dat remt de ontwikkeling van de specifieke dataoplossingen. Voor bedrijven die sensoren ontwikkelen zijn het dure oplossingen met relatief weinig rendement”.

Een recent voorbeeld haalt Leon aan met de aanschaf van een nieuwe sensor die gebruikt wordt voor een Stikstof (N)- bemestingsadvies voor aardappelen. Hiervoor hebben de akkerbouwers zelf de rekenregels ontwikkeld. Doordat de nieuwe sensoren van dezelfde fabrikant op een andere manier meten, moeten de rekenregels aangepast worden en is de datahistorie niet meer te gebruiken. “Na vijf jaar zijn we hierdoor weer terug bij af, en kost het weer veel geld en moeite om te krijgen wat je eigenlijk al had”, aldus een gefrustreerde ondernemer die aangeeft dat dit een van de vele sensoren op het bedrijf is die ook ooit weer vervangen dienen te worden.

“Dataoplossingen overlaten aan de leverancier van de sensoren lijkt dan wel aanlokkelijk om dit soort problemen voor te zijn, maar dan ben je te afhankelijk van de fabrikanten. Er zijn echter niet veel bedrijven die teeltkennis en techniek combineren en open staan om data van verschillende leveranciers te combineren.”

Toekomstmogelijkheden

Een volgende stap in het analyseren van een verbetering van de bodem, groei en opbrengst van gewassen is Artificial Intelligentie (AI). Met gegevens van het verleden kan AI als een zelflerend systeem een meerwaarde bieden voor toekomstige verbeteringen in de bedrijfsvoering. “Dit werkt alleen als de parameters uit het verleden ook kloppen. Anders is de meerwaarde gering”, is de ervaring van Leon.

“Door met stichting BOER&DATA aandacht te vestigen op dataoplossingen waar alle partijen in de keten voordeel hebben, hopen we in de toekomst vooral op meer plezier in het werk, betere beslissingen te nemen en het onderbuikgevoel te kunnen onderbouwen wat uiteindelijk kan resulteren in een beter financieel resultaat in de akkerbouwsector”.