Inzicht voor Boeren op basis van eigen data

De Stichting BOER&DATA heeft in februari 2024 een bezoek gebracht aan het akkerbouwbedrijf van Eric Dortmans in Vorstenbosch. Het centrale thema was: Inzicht voor Boeren op basis van eigen data.

De Leden van BOER&DATA hebben meegekeken hoe Eric op zijn bedrijf bezig is met data verzamelen en slim opslaan. Welke inspanningen heeft hij gedaan om inzicht te krijgen uit al die verschillende databronnen?

Eric houdt zich al langere tijd bezig met het verzamelen van data van zijn eigen bedrijf. De laatste 3 jaar heeft hij daar behoorlijke stappen in gemaakt. Naast de door de loonwerker aangeleverde opbrengstdata heeft hij geïnvesteerd in bodemonderzoek. Enerzijds door de uitvoering van commerciële bodemscans, zoals SoilXplorer. Verisscanner en Soil Optix, maar ook door intensieve pH meting met behulp van een eigen ontwikkelde sensor en een eigen bodemgeleidings meting. Dat Eric thuis is in de techniek blijkt ook uit de koppeling van verschillende systemen, zoals bodemvochtsensoren, weerstations en sensoren van de peil gestuurde drainage aan een eigen LORA-netwerk. Deze sensoren zijn allemaal op afstand uit te lezen en kunnen worden opgeslagen in de eigen ‘datakluis’, oftewel een lokale database waar alle data over het bedrijf wordt opgeslagen.

Ontwikkeling uit nood geboren

Het ontwikkelen van een eigen ‘datakluis’ is min of meer uit nood geboren. “Als je het goed beschouwd wil je als boer niet een eigen ICT-omgeving opzetten en beheren”, geeft Eric aan. “Daar ben je geen boer voor. Echter in de praktijk blijkt het heel lastig te zijn om een systeem te vinden dat aansluit bij de filosofie van een onafhankelijk boer of adviseur”.

Er zijn 3 randvoorwaarden essentieel:

1. Alle databronnen bij elkaar in één systeem.

Het blijkt lastig om een partij te vinden, die alle verschillende koppelingen wil maken met alle verschillende systemen, die op een akkerbouwbedrijf data kunnen leveren. Vaak worden alleen voor een aantal grotere systemen koppelingen ontwikkeld, omdat de kosten te hoog zijn voor koppelingen met het brede aanbod van niet-gestandaardiseerde systemen.

2. Het opslaan van alle verzamelde data.

De ruwe data heeft een locatie-component, oftewel de coördinaten, een gegevenscomponent, oftewel waar gaat het over (opbrengst, bodemvocht etc) en tenslotte de meetwaarde. Eric heeft hiervoor een op opensource software gebaseerde spatial database laten ontwikkelen met een eigen datamodel. Hieruit is dan eenvoudig de data te selecteren die hij wil zien. Want het laten zien van de data die je verzameld hebt, gekoppeld aan bijvoorbeeld een perceel of een teelt is de volgende stap om inzicht te krijgen over wat er speelt.

3. Baas over je eigen data.

Informatie wil je altijd en op elk moment en zowel achter de PC als in het veld beschikbaar hebben, zonder dat anderen daar oneigenlijk gebruik van maken.

Door op een flexibele manier de data te kunnen selecteren, die je wilt zien of vergelijken, is Eric in staat om verschillende kaarten te maken en naast elkaar te zetten. Uit ervaringen van voorgaande jaren blijkt dat bijvoorbeeld de mais- of bietenopbrengst binnen een perceel behoorlijk kan variëren. Door het optimaliseren van de bodem nutriënten en het beter sturen van de waterbeschikbaarheid in het groeiseizoen, kan de nutriënten beschikbaarheid in het seizoen worden geoptimaliseerd en kan de invloed van de factor vocht als bepalende factor voor de opbrengst worden teruggebracht. Daarmee lag dan ook de weg open om te gaan experimenteren met plantafstanden in bijvoorbeeld mais om de voor zijn type grond optimale plantafstand te bepalen.

Nationale en internationale ontwikkelingen

Op basis van deze inkijk in de informatiebehoefte en de daaraan gekoppelde datavoorziening van zijn bedrijf is gediscussieerd over de nationale en internationale ontwikkelingen van systemen en dataspaces. Zullen deze systemen op korte of middellange termijn voldoen aan die informatiebehoefte? Hoe kunnen we zorgen dat duidelijk wordt welke wensen er liggen en of via de ingeslagen weg ook daadwerkelijk daarin zal voorzien?

De stichting BOER&DATA is betrokken bij de Hollandse Datalinie binnen het programma NXTGEN, een programma dat vorig jaar is gestart en 7 jaar zal lopen. Daar zijn we slechts een hele kleine speler in een groot project met allerlei belangen van bestaande systemen. Via die weg proberen we toch onze invloed op de ontwikkelrichting uit te oefenen, zodanig dat de praktische problemen waar boeren tegenaan lopen ook worden opgelost. Het eenvoudig inlezen en opslaan van allerlei soorten databronnen, ook vanaf de trekker, is daar een van. Het vervolgens eenvoudig bekijken van deze databronnen, zodanig dat je de onderlinge verbanden kunt leggen, blijft ook een aandachtspunt.

We willen ervoor waken dat systemen en initiatieven niet naast elkaar worden ontwikkeld, maar als componenten op elkaar kunnen worden aangesloten, zodat er voor de boer en de agrarische sector een basis wordt gelegd voor een duurzame bedrijfsvoering.