Diversiteit in landbouw biedt ruimte voor meerdere dataplatforms

Er is veel diversiteit in de landbouwsector, maar in alle sectoren speelt data een steeds grotere rol. Zowel in de bedrijfsvoering als in de advisering, door bedrijfsspecifieke gegevens te analyseren of gebruik te maken van openbare data gebaseerd op modellen.

De kennisbijeenkomst van Boer&Data op 24 januari met als onderwerp ‘De boer weer aan het roer’ leverde interessante inzichten op over het gebruik van data op het boerenerf. Ook kwamen er mooie discussies aan bod over de beschikbaarheid van eigen boerendata en de kosten van data-uitwisseling.

Bijdragen van Boer&Data

De stichting Boer&Data heeft afgelopen jaren aan veel dataprojecten een bijdrage geleverd, door kennis vanuit de praktijk in te brengen. Er is onder andere meegewerkt in het project van de Hollandse Datalinie, meegedacht in de gedragscode Datagebruik Agrifood, er zijn gesprekken gevoerd met RVO over inzicht van data van de gecombineerde opgave en ook is er kennis uitgewisseld voor de standaardisatie van de NEN ISO normering.

Kennisbijeenkomsten BOER&DATA

Naast het bijdragen van kennis over het gebruik van boerendata aan externe partijen vond afgelopen anderhalf jaar ook kennisuitwisseling plaats binnen de vijf bestuursleden van stichting Boer&Data. Er was aandacht voor de Digitale Graslandkalender, de verschillende dashboards en dataruimte in de Cloud, sensor gestuurd werken met data,  inzicht in eigen boerendata en bedrijfskeuzes maken door het analyseren van eigen data. Eind januari vond de slotbijeenkomst van deze reeks van kennisbijeenkomsten plaats in het kantoor van Novifarm in Numansdorp (ZH.). Het kantoor van Novifarm staat midden in de Hoekse waard, een uniek poldergebied waar Leon Noordam samen met vijf andere familiebedrijven gezamenlijk een akkerbouwbedrijf runt. “Sensor gestuurd werken biedt voor ons een meerwaarde, maar de combinatie van teeltmanagement en integreren van data- en sensorsystemen in de besluitvorming is erg lastig”, vertelt Noordam.

Waarde van data

Toenemende regelgeving, beperking op bemesting en verminderd gebruik van gewasbeschermingsmiddelen vormen een beperking voor veel teelten. “Advisering wordt hierdoor steeds complexer en data speelt daarbij een steeds grotere rol”, vertelt Anthon Slootweg, adviseur bij groeispecialist Van Iperen, tijdens de kennisbijeenkomst. Voor het gebruik van adviezen richting telers blijft Slootweg het liefst zoveel mogelijk weg van gebruikersdata en gebruikt ‘open’ data van satellieten met onder andere actuele weer- en bodemgegevens. “Bedrijven willen wel met precisielandbouw aan de slag, maar hebben niet voldoende tijd om data te verzamelen of onvoldoende kennis om de data te analyseren en te vertalen naar een advies. Dat is een van de redenen dat Van Iperen zich heeft toegelegd op gebruiksvriendelijke tools zoals Mijn Groei en PT+ met klantondersteuning. “Data is geen sexy onderwerp en op zichzelf waardeloos, maar de vertaling van data kan goud waard zijn”, besluit Slootweg.

Boeren met regie over eigen data

Diverse softwareprogramma’s zijn verouderd en communiceren niet of niet goed met elkaar. Hoe krijg je alle bedrijfsspecifieke gegevens van databronnen bij elkaar in een platform en kun je deze data met elkaar verbinden en verbanden leggen? Tijdens de slotbijeenkomst van Boer&Data vertelt Jan Roelof Meesters, oprichter van IntoAgri, hoe hij met een onafhankelijk platform voor boeren, van verschillende databronnen op het bedrijf gegevens verzamelt en in een dashboard weergeeft. Dat kunnen bedrijfsspecifieke gegevens zijn van percelen met bodemmonsters, maar ook de melkgegevens van de koeien, met daarnaast open data van het weer. De boer kan naast analyses maken op bedrijfsniveau, ook met een druk op de knop gegevens vrijwillig delen met adviseurs of overheid. “We richten ons op de grondgebonden sectoren en het is onze droom dat de boer weer regie heeft over eigen data en daarmeezijn positie in de keten versterkt”, aldus Meesters. “Er zijn bijvoorbeeld veel variabelen die van invloed zijn op waterkwaliteit. Nu worden deze vanuit de overheid gestuurd op modellen. Door samenwerking met bijvoorbeeld waterschappen en data van grondonderzoeken van boeren te verbinden kunnen we beter sturen op basis van feiten”.

Initiatieven vanuit Boer&Data

Naast de platforms van commerciële bedrijven werden op de kennisbijeenkomst ook twee initiatieven van bestuursleden van BOER&DATA gepresenteerd

Eric Dortmans vertelde over de mogelijkheden en uitdagingen van zijn zelf ontwikkelde dataplatform Smart Crops. Een programma waar al zijn data van zijn akkerbouw- en vollegrondsgroenteteelten samen komen. Op basis hiervan maakt Dortmans vergaande analyses al dan niet resulterend in taakkaarten per perceel. Op basis van de meerjarige resultaten van teelten zijn de prestaties/opbrengsten van de percelen of een gedeelte hiervan beter te duiden. Veel data levert meer inzicht op, maar roepen ook nog vragen op. “Per jaar kunnen andere factoren bepalend zijn voor een teelt en het is belangrijk dat deze informatie ook goed wordt vastgelegd en meegenomen in de analyse, bijvoorbeeld het weer, dat is iets dat je niet altijd kunt beïnvloeden”, aldus Dortmans.

Robert Nijkamp geeft aan dat door het combineren van ruwe data op zijn melkvee- en pluimveebedrijf ziektes zijn te voorspellen en faalkosten zijn te minimaliseren. Met de gegevens van temperatuur en wateropname is bijvoorbeeld groeiverloop en een Coccidiose besmetting te voorspellen. “Niet alle data zijn waardevol om de gezondheid en groei van de dieren te voorspellen. Ga aan de slag met de data die je hebt en beperk waarmee je gaat werken. Anders zie je door de data het bos niet meer”, adviseert Nijkamp.

Kosten van beschikbare data

De slotdag van de kennisbijeenkomsten werd afgesloten met mooie discussies. Een heikel punt blijkt nog steeds de beschikbaarheid en de kosten van de ‘eigen’ boerendata vanuit de diverse leveranciers van trekkers, machines en andere leveranciers. Het steekt de deelnemers dat nog steeds niet alle ruwe data van hun eigen bedrijf beschikbaar en inzichtelijk is, en dat er bovendien een financiële vergoeding wordt gevraagd voor het gebruik van hun eigen bedrijfsdata. De Europese wetgeving (EU Data Act) zal dit jaar een bijdrage leveren aan meer openheid en zeggenschap van eigen data die voortkomen uit ‘slimme’ apparaten. Stichting Boer&Data blijft een vinger aan de pols houden en zich inzetten voor een eerlijke positie van de boer in het gebruik van eigen boerendata.